Tarczówka marmurkowata (Halyomorpha halys) to gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny tarczówkowatych. Jest fitofagiem żerującym na ponad 175 gatunkach roślin. Jej rodzimy zasięg obejmuje Azję Wschodnią, takie jak Japonię, Tajwan, Koreę Południową, Koreę Północną oraz części Chin. Jednak gatunek ten został zawleczony do Ameryki Północnej, Ameryki Południowej, na Zakaukazie oraz do Europy, stając się na wielu nowych terenach gatunkiem inwazyjnym.
Kluczowe Wnioski
- Tarczówka marmurkowata to owad z rodziny tarczówkowatych, który osiąga od 12 do 17 mm długości i od 7 do 10 mm szerokości ciała.
- Gatunek ten jest fitofagiem i atakuje ponad 175 różnych gatunków roślin, w tym liczne drzewa i krzewy owocowe oraz rośliny warzywne.
- Tarczówka marmurkowata została zawleczona z Azji Wschodniej do wielu regionów na całym świecie, stając się poważnym, inwazyjnym szkodnikiem upraw.
- W Polsce pierwsze stwierdzenia tego pluskwiaka odnotowano w 2018 roku, a jego populacja systematycznie się rozprzestrzenia.
- Badania nad biologią, ekologią i metodami zwalczania tego gatunku są kluczowe dla ochrony roślin uprawnych przed jego szkodliwym oddziaływaniem.
Tarczówka Marmurkowata – Czym Jest?
Tarczówka marmurkowata to owad z rodziny tarczówkowatych (Pentatomidae), osiągający od 12 do 17 mm długości i od 7 do 10 mm szerokości ciała. Jego ubarwienie jest zmienne – wierzch ciała ma barwę brązowo-zieloną z głową i przedpleczem o nakrapianiu metalicznie miedzianym lub niebieskawym. Posiada pięcioczłonowe czułki oraz odnóża z naprzemiennym obrączkowaniem barwy brązowej i jasnej.
| Cecha | Opis |
|---|---|
| Długość ciała | 12-17 mm |
| Szerokość ciała | 7-10 mm |
| Ubarwienie | Brązowo-zielone, z metalicznie miedzianymi lub niebieskawymi plamkami na głowie i przedpleczu |
| Czułki | Pięcioczłonowe |
| Odnóża | Z naprzemiennym obrączkowaniem barwy brązowej i jasnej |
Biologia i Ekologia Tarczówki Marmurkowatej
Tarczówka marmurkowata jest fitofagiem, żerującym na ponad 175 gatunkach roślin. Samica składa jaja w klastrach liczących 20-30 sztuk na spodzie liści. Rozwój owada obejmuje pięć stadiów larwalnych (nimfalnych), przy czym pierwsze zwykle nie oddala się od miejsca złożenia jaj.
Gatunek ten jest bardzo mobilny. Osobniki dorosłe wykazują zdolność do długich migracji, pokonując odległości sięgające nawet 150 km. Tarczówka marmurkowata preferuje ciepłe i suche środowiska, takie jak sady, winnice, ogrody, lasy liściaste lub zadrzewienia. Jest gatunkiem sezonowym – dorosłe osobniki pojawiają się wiosną, a następnie rozmnażają się latem, a pokolenie zimujące dotrwa do wiosny następnego roku.
Aby chronić się przed drapieżnikami i czynnikami atmosferycznymi, tarczówka marmurkowata rozwija liczne adaptacje. Jej charakterystyczne brązowo-zielone ubarwienie z metalicznymi elementami stanowi doskonałą maskę maskującą wśród roślinności. Ponadto, w razie zagrożenia, wydziela nieprzyjemny, ostry zapach, który odstrasza drapieżników.
| Cechy Biologii | Opis |
|---|---|
| Długość ciała | 12-17 mm |
| Szerokość ciała | 7-10 mm |
| Liczba stadiów larwalnych | 5 |
| Liczba jaj w klastrze | 20-30 |
| Zdolność do migracji | Do 150 km |
| Strategia obronna | Maskowanie, wydzielanie przykrego zapachu |
Tarczówka marmurkowata odgrywa ważną rolę ekologiczną, będąc istotnym elementem kompozycji gatunkowej wielu ekosystemów, zwłaszcza leśnych, ogrodowych i rolniczych. Jej obecność stanowi cenne źródło informacji o stanie środowiska i różnorodności biologicznej danego obszaru.
Rozprzestrzenienie i Inwazja w Polsce
Tarczówka marmurkowata jest gatunkiem rodzimym dla Azji Wschodniej, w tym Japonii, Tajwanu, Korei Południowej i Północnej oraz północnego Wietnamu. Jednak owad ten został zawleczony do Ameryki Północnej (Kanada, Stany Zjednoczone), Ameryki Południowej (Chile), na Zakaukazie (Gruzja) oraz do Europy, stając się na wielu nowych terenach gatunkiem inwazyjnym.
Pierwsze stwierdzenia obecności tarczówki marmurkowatej na terenie Polski miały miejsce w 2018 roku. Od tego czasu systematycznie notuje się kolejne pojawy tego inwazyjnego szkodnika w różnych regionach kraju. Gatunek ten stanowi poważne zagrożenie dla rodzimej fauny i flory, dlatego też monitorowanie jego rozprzestrzeniania się oraz wdrażanie działań kontrolnych i ochronnych są kluczowe dla zachowania równowagi ekologicznej.
Skuteczna walka z tarczówką marmurkowatą wymaga skoordynowanych działań na poziomie międzynarodowym i krajowym. Konieczne jest stałe śledzenie jego występowania, wczesne wykrywanie i likwidacja ognisk, a także edukacja społeczeństwa na temat zagrożeń związanych z tą inwazyjną szkodliwą pluskwiaką.
Znaczenie Gospodarcze Tarczówki Marmurkowatej
Tarczówka marmurkowata jest poważnym, inwazyjnym szkodnikiem upraw o dużym znaczeniu gospodarczym. Atakuje liczne drzewa i krzewy owocowe, takie jak jabłoń, grusza, drzewa pestkowe (brzoskwinia), rośliny jagodowe (borówka, malina), a także leszczynę i winorośl. Spośród upraw warzywnych, żeruje na roślinach, takich jak oberżyna, kalafior, brokuł, fasola, ogórek, papryka i pomidor.
Żerowanie tego szkodnika może powodować poważne straty w produkcji owoców i warzyw, wpływając negatywnie na jakość i ilość plonów. Straty szacuje się na miliony złotych rocznie, co stanowi znaczne obciążenie dla polskich rolników i sadowników.
Aby zminimalizować negatywny wpływ tarczówki marmurkowatej, konieczne są działania prewencyjne i zintegrowane metody zwalczania. Istotne jest monitorowanie występowania owada, stosowanie nowoczesnych technik uprawy oraz wykorzystanie ekologicznych środków ochrony roślin.
Skuteczne przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się tego inwazyjnego szkodnika ma kluczowe znaczenie dla zachowania wysokiej wydajności i dochodowości sektora rolno-ogrodniczego w Polsce.
Wniosek
Tarczówka marmurkowata to niepokojący, inwazyjny szkodnik, który w ostatnich latach rozprzestrzenia się w Polsce, stanowiąc poważne zagrożenie dla krajowych upraw. Pierwszy oficjalny zapis występowania tego pluskwiaka w naszym kraju odnotowano w 2018 roku, od tego czasu jego populacja stale rośnie, pojawiając się w coraz większej liczbie regionów.
Niezaprzeczalnie, wyzwaniem dla polskich rolników i sadowników jest opracowanie skutecznych metod kontroli oraz ograniczenia szkodliwego wpływu tarczówki marmurkowatej na produkcję roślinną. Konieczne jest również podjęcie działań mających na celu monitoring i wczesne wykrywanie tej inwazyjnej formy, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się tego niebezpiecznego szkodnika.
Tylko poprzez skoordynowane działania na szczeblu krajowym oraz współpracę specjalistów z zakresu entomologii, ekologii i ochrony roślin, będziemy w stanie wypracować kompleksowe rozwiązania, które pozwolą skutecznie stawić czoła wyzwaniu, jakim jest tarczówka marmurkowata w Polsce.
